Het immuunsysteem ofwel de afweer in onze huid:
Het immuunsysteem ofwel het afweersysteem betekent het systeem dat ons menselijk lichaam verdedigt tegen ziekteverwekkers, niet alleen extern ofwel buiten ons lichaam maar ook intern waar de reeds binnengedrongen ziekteverwekkers het lichaam kunnen aanvallen. Dit menselijke immuunsysteem speelt zich af in ons hele lichaam, zowel in de darmen, luchtwegen, ons lymfestelsel en bloedvaten en dus ook in de huid.
Je snapt wel dat onze huid een hele grote rol speelt in onze afweer, want dit grootste visuele orgaan staat continu met de buitenwereld in contact. Alleen al aan het oppervlak van de huid maar ook binnen de huidlagen wordt onafgebroken gewerkt aan een gezonde afweer om ziekmakende micro-organismen en schadelijke stofjes uit ons milieu en in huidverzorging buiten ons lichaam te houden. Overal waar we komen, of het nu in de natuur is of ondergronds in de metro, treffen we mensen, dieren en (hun) micro-organismen. We kunnen elkaars huidschilfers inademen via de lucht maar we ontmoeten deze ook via het aanraken van elkaars huid of via bijvoorbeeld de deurknop of trapleuning waar anderen al met hun huid, huidvetten en huidmicroben overheen gegleden zijn. Krijg je langzaamaan al een beetje jeuk van dit verhaal? Gelukkig is onze huid zodanig kunstig gebouwd dat het meestal is opgewassen tegen al dit soort ontmoetingen, mede dankzij een aantal ingenieuze systemen, cellen en vetten in onze huid en geholpen door onze eigen gezonde huidmicro-organismen.
De eerste afweer wordt gevormd door onze zuurmantel, bestaande uit o.a. zweet, water uit de epidermis, vetten uit onze talg, ceramiden en vetzuren. De juiste zuurgraad is nodig voor o.a. een normale rijping van huidcellen zodat ze binnen ongeveer 28 dagen de huid als dode huidschilfer kunnen verlaten. Deze rijping onder invloed van enzymen is zuurgraad afhankelijk en daarom speelt ook de zuurgraad een belangrijke rol binnen ons immuunsysteem.
Daarnaast spelen de levende huidcellen (keratinocyten) ook een rol in de afweer door o.a. afweereiwitten uit te scheiden die eraan bijdragen dat zowel binnendringers geen kans krijgen, maar ook dat de eigen huidmicroben niet in aantal kunnen gaan groeien. Want ook 'teveel good guys' aan bacteriën kunnen de balans in de huid verstoren en daarmee de afweer verminderen.
Je zou het niet verwachten wellicht, maar ook onze eigen talgvetten beschermen tegen micro-organismen, deels via afweereiwitten en deels via het bijdragen aan een gezonde zuurgraad (pH) van de huid.
Vervolgens leven er in en op de huid vele micro-organismen zoals bacteriën, schimmels en zelfs parasieten. Op het oppervlak leven vooral de passerende (transiënte) microben, die we ontmoeten via contact met mens, dier en omgeving. Dieper in de huidlagen van de epidermis leven vooral de residente micro-organismen ofwel de 'vaste bewoners' van de huid. Ze leven zelfs tot in de dermis! Al deze microben in de huid hebben invloed op ons immuunsysteem, deels omdat ze met elkaar - zelfs op verre afstand zoals met darmmicroben - kunnen communiceren en deels omdat ze via o.a. afweereiwitten invloed op elkaar en op cellen van ons immuunsysteem kunnen hebben. De Langerhanscel in de epidermis is een dendritische ofwel 'langpotige' immmuuncel die net als macrofagen micro-organismen kan 'vangen' en deze kan aanbieden aan het lymfesysteem om ze te vernietigen.
Om ons immuunsysteem in de huid zo goed mogelijk te laten functioneren is een gezonde zuurgraad essentieel om o.a. de rijping van de huid goed te laten verlopen en onze beschermende residente huidmicroben te laten overleven. Daarnaast mogen we zorgen voor een gezonde samenstelling van onze talg zodat ook deze op een optimale manier kan bijdragen aan onze eerstelijns afweer naar de buitenwereld. En last but not least mogen we onze huidmicroben koesteren door ze niet te belasten met een ongunstig leefklimaat. Al deze processen worden voor een belangrijk deel gestuurd en beïnvloed door hoe en wat wij eten en hoe we leven, ofwel 'onze leefstijl' en ons 'voedingspatroon'. Stress is daarnaast een sturende factor in hoe we iets kunnen verteren en opnemen in ons lichaam. Vooral chronische stress draagt bij aan een disbalans in ons microbioom en onze afweer, vaak al te merken aan problemen in de spijsvertering (denk aan maagklachten) of in de darmen zoals buikpijn, opgeblazen gevoel etc.
Wil je meewerken aan een gezonde huid en huidafweer: neem dan eens je voedingspatroon en leefstijl en zeker niet te vergeten je (chronische) stress onder de loep en zoek eventueel professionele hulp daarbij zoals darmtherapeuten, (natuur-)diëtisten, orthomoleculair therapeuten, huidtherapeuten en schoonheidsspecialisten met voeding-darm kennis of leefstijl artsen/therapeuten.
In mijn boek 'De huid-darm connectie' wordt heel uitgebreid o.a. uitgelegd wat de rol van ons immuunsysteem is samen met ons microbioom ofwel ons 'externe orgaan'. En ook worden al die eerder genoemde aspecten van de huid zoals huid pH, talgsamenstelling en huidmicroben besproken. Voor leken en ook voor therapeuten/artsen die liever de makkelijk leesbare samenvatting van dit boek willen lezen kunnen het in juli 2023 uitgekomen boek 'De wonderlijke samenwerking tussen huid & darm' lezen. Zie ook de extra informatie in de webshop.
"It's all about balance... !"
Heb jij zelf wellicht ook chronische huidklachten en wil je er meer over weten? Of ben je therapeut/arts en zie je veel cliënten met huid- en/of darmproblematiek? Mijn beide boeken zijn te bestellen via de webshop https://huid-darm.jortt.shop of via mijn website www.huid-darm.nl
PS. Wil je mijn blog delen in jouw netwerk, zodat ook andere mensen met huidproblemen hiervan leren?? Je kan dit heel eenvoudig doen door op een van onderstaande knoppen te klikken. Veel dank hiervoor!
"Een gezonde huid van buiten en van binnenuit!"
Marcelline Goyen
Huidtherapeut & Darmtherapeut